Uçot haqqında sizə maraqlı imiş, o zaman davam edək!
Biznes məlumatlarında maraqlı tərəflər var. Maraqlı tərəflər dedikdə biznes sahibləri, işçiləri, eləcə də bizneslə əlaqəli digər şirkətlər, vergi orqanları, maliyyə təşkilatları kimi şəxslər başa düşülür. Bu kimi fərqli fərqli tərəflərin fərqli informasiya tələbinə görə də əsasən uçotun 3 növü istifadə olunur:
– İdarəetmə uçotu
– Maliyyə uçotu
– Vergi uçotu.
Gördüyünüz kimi fərqli uçotların yaranma səbəbi kimə nə lazımdır sualına görədir. Əslində biznesdə proseslər və əməliyyatlar dəyişmir, hər bir uçot eyni əməliyyatı qeydiyyata alır. Lakin fərqli istifadəçilər üçün fərqli uçotlarda eyni əməliyyatın fərqli məlumatları qeydiyyata alınır və yaxud eyni məlumatları fərqli forma və yanaşma ilə qeydiyyata alınır. Fərqli istifadəçilər üçün fərqli informasiya tələbinə görə uçotlar fərqlənir.
Bəs hansı tərəflərə hansı uçot lazımdır və niyə lazımdır?
İlk öncə rəhbər və idarəçi heyətə daxili fəaliyyətin məhsuldarlığını ölçmək, idarə etmək və artırmaq məqsədlərinə görə bir uçot gərəkdir. Çünki ölçə bilmədiyimiz bir prosesi idarə edə bilməzsiniz. Həmçinin idarə edə bilmədiyiniz prosesi dəyişə bilməzsiniz.
Bəs idarəçi heyət idarəetmə uçotunda nələri görmək istəyir?
– Məlumatların daha detallı təhlili
– Proqnoz və planları formalaşdırmaq
– Gedişatı izləmək ki, idarə edə bilsinlər.
Deməli idarəçilər təhlil, plan və nəticə hesabatları ilə təmin edəcək uçot idarəetmə uçotudur. Bu uçotda hərkəs biznes proseslərinə siyasətinə uyğun məlumatların qeydiyyatını apara və hesabatları formalaşdıra bilər. Deməli idarəetmə uçotu əsasən idarəçilərə və rəhbər işçilərə gərəkdir. Maliyyə uçotu haqqında digər yazılarımız olacaqdır.